مبایعه نامه رسمی قانونی ترین و معتبرترین روش قرارداد نویسی است. سه روش جهت تنظیم قرارداد وجود دارد دستی، بنگاهی و رسمی. معمولا طرفین قرارداد روش دستی و بنگاهی را بیشتر انتخاب می کنند اما روش رسمی به دلایلی که در ادامه بیان خواهد شد بهتر است. دفتر اسناد رسمی یکی از نهادهای زیر مجموعه قوه قضاییه می باشد البته یک شخصیت کاملا مستقل دارد. اسناد رسمی از هر لحاظی دارای اعتبار هستند، این اعتبار هم عرفی است و هم حقوقی. در ادامه مقاله ویژگی ها و ارکان یک قرارداد رسمی را بیان خواهیم کرد.
ویژگی های مبایعه نامه رسمی
اکثر ویژگی های مبایعه نامه رسمی مثبت است اما در کنار این ویژگی ها معایبی هم دارد. مبایعه نامه توسط سرپرست دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود. پس از آنکه سند تنظیم شد و به امضای طرفین رسید مفاد آن به صورت کامل در سایت ثبت اسناد ثبت می گردد. این اسناد مزایا و معایبی دارند که در ادامه بدان ها اشاره خواهد شد.
مزایای مبایعه نامه رسمی
مزایای بسیاری برای مبایعه نامه رسمی وجود دارد که به شرح زیر است؛
- دارای بالاترین درجه اعتبار است.
- در صورت بروز مشکل در دادگاه بلافاصله و در کوتاه ترین زمان ممکن رسیدگی خواهد شد.
- طبق قانون و مقررات تنظیم می شود.
- ملکی که قرارداد رسمی دارد را نمی توان دوباره فروخت.
- تمامی اصولی که لازم است در تنظیم سند رعایت شود را دارا می باشد.
- حق التحریر ثبت سند رسمی نسبت به روش بنگاهی بسیار کمتر است.
- لازم الاجرا بوده و غیر قابل انکار است.
معایب مبایعه نامه رسمی
در کنار مزایای بسیاری که برای مبایعه نامه رسمی وجود دارد معایبی هم وجود دارد که به شرح زیر است
- سر دفتر در توافق صورت گرفته هیچگونه دخالتی نداشته و توافق صورت گرفته را به همان صورت که هست ثبت می کند.
- نسبت به مفاد سند نمی توان مدعی شد تنها می توان ادعای جعلی بودن آن نمود.
ارکان تنظیم مبایعه نامه رسمی
طبق ماده 1287 قانون مدنی اسناد رسمی باید دارای سه ویژگی مهم باشند. ویژگی هایی که برای اسناد رسمی وجود دارد شامل مبایعه نامه هم می شود. ارکان اسناد رسمی عبارت اند از
دخالت مامور رسمی: . مهم ترین رکن سند رسمی تنظیم سند توسط مامور رسمی است و سند تمام اعتبار و ارزش خود را از وی می گیرد. مامور علاوه بر اینکه سند را تنظیم می کند و ناظر بر آن است شاهد هم محسوب می شود. امضای مامور منجر به رفع هر گونه تردیدی نسبت به سند می شود.
صلاحیت مامور رسمی: سر دفتر اسناد رسمی تنها وظیفه دارد در حیطه صلاحیت خودش به تنظیم سند بپردازد. در صورتی که سر دفتر نسبت به صلاحیتی که دارد اقدامی انجام دهد اقدامش کاملا بی اعتبار است.
رعایت مقررات قانونی: زمانی مبایعه نامه یک سند رسمی محسوب می شود که مقررات مربوط به اسناد رسمی در آن رعایت شود. امضای سردفتر به معنای صحیح بودن و منطبق بودن سند بر واقعیت است.
شرایط طرفین قرارداد و مورد معامله
جهت تنظیم مبایعه نامه رسمی طرفین و مورد معامله باید شرایطی داشته باشند. در واقع سند رسمی اعتبار خود را از طرفین معامله، مامور تنظیم و مبیع می گیرد.
شرایط طرفین قرارداد
اهلیت طرفین: اهلیت طرفین به سه صورت عقل، بلوغ و رشد اثبات می شود. در صورتی که طرفین معامله این سه شرط را داشته باشند دارای اهلیت هستند.
قصد و رضا: هر دو طرف باید قصد به انجام معامله را داشته باشند. زمانی که پای تنظیم مبایعه نامه می نشینند باید از معامله با هم راضی باشند
شرایط مبیع
- مورد معامله باید موضوعیت داشته باشد و بی موضوع باطل است.
- باید عین باشد.
- مالیت داشته باشد.
- خرید و فروش آن قانونا ممنوع نباشد برای مثال خرید و فروش مال موقوفه قانونا ممنوع است.
- منفعت عقلایی داشته باشد.
- مقدورالتسلیم باشد.
- معین باشد: نسبت به بیع مورد نظر تردید وجود نداشته باشد.
- معلوم باشد: مقدار، وصف و جنس از جمله مواردی است که باید در بیع معلوم باشد. در صورتی که مبیع معلوم نباشد معامله باطل است.
کلام آخر
طبق قانون تمامی عقود و قراردادهای رسمی باید ثبت رسمی شوند. ثبت رسمی قرارداد ها از مشکلات بعدی مانند فروش چند باره مال به دیگری جلوگیری می کند. در صورت طرح دعوا در دادگاه رسیدگی به شکایت طرفین در زمان کوتاهتری صورت می گیرد.