مبایعه نامه چیست؟
مبایعه نامه مرحله رسمی و نهایی یک معامله خرید و فروش است در واقع یک برگه است شامل مشخصات طرفین، تاریخ عقد و امضا هر دو طرف. عقد شامل مراحل مختلفی است که از قصد و رضای طرفین شروع شده و با مبایعه نامه پایان می یابد. طبق ماده 338 قانون مدنی بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم. آنچه که از این ماده بر می آید این است که مبیع باید از اموال عینی باشد اما در مورد ثمن هیچگونه قیدی ذکر نشده است ( مبیع مورد معامله و ثمن بهای معامله است). مبیع هر چیزی اعم از اموال منقول( خودرو) و غیر منقول(املاک، باغ، زمین) می تواند باشد و حتما باید عین معین باشد یعنی چیزی باشد که کاملا معلوم و مشخص و قابل دیدن باشد، اما ثمن معامله می تواند هر چیزی باشد از وجه نقد گرفته تا انجام عملی برای فروشنده. ویژگی اصلی عقد بیع انتقال مالکیت است یعنی زمانی که دو نفر معامله ای را انجام می دهند و مبایعه نامه ای را برای آن تنظیم می نمایند مالکیت عین و منفعت مبیع به صورت کامل از فروشنده به خریدار منتقل می شود. وقتی که قرارداد بیع به صورت کتبی در می آید باید یک سری شرایط را حتما داشته باشد وگرنه باطل است.
شرایطی که در هنگام تنظیم مبایعه نامه باید رعایت شود
قرارداد بیع شامل یک سری اصول است که حتما در هنگام انعقاد قرارداد هم طرفین قرارداد باید آن شرایط را داشته باشند و هم خود قرارداد که به شرح زیر است.
ایجاد و قبول: این مرحله اصلی ترین بخش از یک قرارداد است یعنی تا ایجاد و قبولی نباشد عقدی صورت نمی گیرد. بایع ایجاد کننده عقد و خریدار قبول کننده عقد می باشد. که خود ایجاد و قبول می توانند به صورت های مختلف باشند؛
- قصد انشا:ایجاد و قبول باید ابراز شود و این ابراز می تواند به وسیله عمل، لفظ یا نوشته باشد
- معاطات: نیازی به قول و گفتار ندارد.
- رضای طرفین: باید طرفین از معامله ای که انجام می دهند راضی باشند زیرا برای اعتبار و نفوذ عقد ضروری می باشد.
اهلیت طرفین: هر دو طرف علاوه بر اهلیت قانونی باید دارای اهلیت تصرف نیز باشند. از شرایط اهلیت عقل، بلوغ و رشید بودن است علاوه بر این بایع باید بر مالی که می فروشد تصرف کامل داشته باشد و مالک حقیقی آن باشد.
مورد معامله: مورد معامله باید معین باشد و عقد بیع بی موضوع باطل است. که این مورد نیز دارای شرایطی است؛
- مبیع باید عین باشد: یعنی مالی که مورد معامله قرار می گیرد قابل دیدن و لمس کردن باشد
- مالیت داشته باشد: مالیت داشتن به معنای قابل مبادله با پول است. حتما مالی که مورد معامله قرار می گیرد دارای ارزش پولی باشد
- خرید و فروش آن قانونا ممنوع نباشد: حتما مبیع از هر لحاظ مشکل فروش نداشته باشد برای مثال وقفی نباشد.
- منفعت عقلایی داشته باشد: یعنی مالی که مورد معامله قرار می گیرد حتما به خریدار منفعت برساند مثلا برای سکونت در حال حاضر خود و خانواده اش ملکی را بخرد نه اینکه ملک را بخرد که مثلا 50 سال بعد آن را به نوه فرزندش هدیه دهد چون ممکن است که این اتفاق هرگز نیفتد و ملک برای همیشه بلا استفاده بماند.
- مقدور التسلیم باشد: مالک حتما توانایی تسلیم ملک را به خریدار داشته باشد. قدرت تسلیم برای اجرای عقد و تسلیم مبیع لازم است.
کلام آخر
حتما در هنگام نگارش مبایعه نامه موارد ذکر شده را در نظر بگیرید اگر زمانی به مشکل برخوردید و کارتان به دادگاه کشید بتوانید با مدارک قانونی از حق خود دفاع کنید. بهتر است که مبایعه نامه را به صورت رسمی تنظیم کنید چرا که مبایعه نامه های دستی و بنگاهی دارای درجه اعتبار کمتری هستند.