قرارداد پیمانکاری یک قرارداد مابین کارفرما و پیمانکار است.در چند دهه اخیر با پیشرفت تکنولوژی، منابع و صنایع مختلف نیاز به فردی که بتوان اجرای پروژه را به وی واگذار کرد بسیار احساس شده است. شرکت های دولتی و خصوصی و حتی اشخاص حقیقی ممکن است که پروژه ای در دست کار داشته باشند اما نه خودشان تخصص کافی در اجرای آن پروژه را دارند و نه شرایط فراهم کردن مقدمات اجرای آن مانند پیدا کردن کارگر، مصالح و وسایل مورد نیاز و … را دارند، بر همین اساس به دنبال شخصی می گردند که بتوانند عملیات عملی و اجرایی پروژه را به وی واگذار کنند. فردی که شخص حقوقی یا حقیقی عملیات اجرایی را به وی واگذار می کند پیمانکار نام دارد. برای به کار گرفتن پیمانکار و قانونی بودن پروژه باید با وی قرارداد پیمانکاری منعقد شود. قرارداد پیمانکاری صورت های مختلفی دارد که در ادامه مطلب به آن ها اشاره خواهیم کرد.
انواع پیمانکار و تفاوت قراردادهای پیمانکاری با یکدیگر
قطعا پروژه های مختلف شرایط کاری مختلفی دارند و دستمزدشان هم با یکدیگر متفاوت است بر همین اساس قرارداد پیمانکاری هر یک از آن ها با یکدیگر متفاوت است. در ادامه به چند مورد از انواع پیمانکار و قراردادهای پیمانکاری اشاره خواهد شد.
پیمانکار عمومی
در این نوع عملیات پیمانکاری شخص پیمانکار با شرکت یا شخصی دیگری قرارداد را به صورت کنتراتی منعقد می کند. مانند هر قرارداد دیگری قرارداد پیمانکاری عمومی شامل دو طرف است یک طرف شامل ایجاب کننده که درخواست و پول را مطرح می کند و طرف دیگر قبول کننده که نتیجه کار وی می تواند هر عملی مانند عملیات اجرایی ساخت و ساز یک ساختمان مسکونی، تجاری و … باشد.
پیمانکار جزء
همانگونه که از نامش پیداست پیمانکاری که انجام جزئی از پروژه را بر عهده میگیرد پیمانکار جزء نامیده می شود. پیمانکار جزء زیر مجموعه پیمانکار عمومی است و قرارداد خود را با وی منعقد می کند نه کارفرمای اصلی. برای مثال پیمانکار عمومی قرارداد پیمانکاری را با یک لوله کش جهت انجام عملیات لوله کشی ساختمان منعقد می کند.
پیمانکار در پروژه
در این نوع پیمانکاری کلیه مسئولیت های طراحی و اجرای پروژه بر عهده پیمانکار پروژه قرار می گیرد، در واقع کارفرما کلید کار را به صورت کامل به پیمانکار می سپارد. در زمان انعقاد قرارداد پیمانکاری پروژه هزینه کل کار در نظر گرفته می شود و تا اتمام پروژه هر مشکل و یا نقصی پیش آید مسئولیت آن با پیمانکار پروژه است.
قرارداد پیمانکاری بر اساس فهرست
فهرست همیشه شامل تمامی جزئیاتی است که در یک پروژه استفاده شده و مبلغ مورد نظر برای هر بخش یا هر جزء از پروژه تعیین شده است، برای مثال زمانی که با یک پیمانکار ساختمان قرارداد پیمانکاری منعقد می شود تمامی هزینه هایی که در کار نیاز است صورت بگیرد مانند خرید مصالح، استخدام کارگر، مهندس و … به صورت کلی تعیین می شود و یک مبلغ مشخص و کلی برای آن در نظر گرفته می شود. تخمین هزینه ها بر عهده مهندسین مشاور می باشد. هزینه ها شامل تجهیزات راه اندازی و بر چیدن کارگاه، هزینه هایی که برای کار در ارتفاع لازم است، هزینه های مربوط به کار در طبقات ساختمان، هزینه های مربوط به بیمه کارگاه و بیمه کارگران. مبالغی که برای تمامی این موارد در نظر گرفته می شود به صورت کلی برآورد می شود و در قرارداد فهرست می گردد.
انواع قراردادهای پیمانکاری
قرارداد پیمانکاری دولتی
در این نوع قراردادها یک طرف قرارداد پیمانکار و طرف دیگر دولت می باشد. در نظام حقوقی فرانسه به قراردادهای پیمانکاری دولتی قراردادهای اداری گفته می شود. دولت ایران به تبعیت از دولت فرانسه قراردادهای پیمانکاری دولتی را قرارداد اداری می داند. مسئولیت های مربوط به قرارداد پیمانکاری دولتی نسبی است یعنی مسئولیت قرارداد دو طرفه است و یک قسمت از آن بر عهده دولت و قسمت دیگر بر عهده پیمانکار می باشد.
کلام آخر پس از آنکه پروژه به پیمانکار واگذار شد دیگر کارفرما حق دخالت ندارد مگر آنکه پیمانکار در وظیفه خویش و تعهدی که در قرارداد داده عمل نکند و یا هزینه های اضافی و غیر ضروری را انجام دهد که هیچ تاثیری در کمیت یا کیفیت کار نداشته باشد. قرارداد پیمانکاری از لحظه ای که منعقد می شود تا پایان پروژه اعتبار دارد. طبق مواد مختلف قانون مدنی کلیه عقودی که بر اساس قانون تنظیم می شوند لازم می باشند یعنی در صورتی که خیارات فسخ در عقدی در نظر گرفته نشود امکان فسخ قرارداد وجود ندارد.