اجاره نامه زمانی تنظیم می شود که فردی مال خودش را برای استفاده شخصی نیاز نداشته باشد و حق استفاده از منافع آن را به دیگری منتقل کند. در کل مالکیت ها دو دسته اند؛ مالکیت عین و مالکیت منفعت. آنچه که در اجاره اهمیت دارد انتقال مالکیت است اما نه مالکیت عین. انتقال مالکیت در اجاره به این معنی است که حق استفاده از منفعت مال برای مدت معینی به دیگری منتقل شود. اجاره شامل یکی سری شرایط و خیارات است. شرایط و خیارات اجاره باید در اجاره نامه مشخص گردد وگرنه اگر بعد از انعقاد اجاره نامه مطرح شود اعتباری نخواهد داشت. اجاره ها بخش عظیمی از مالکیت ها را به خود اختصاص داده است.
شرایط تنظیم یک اجاره نامه استاندارد
قطعا اجاره نامه هایی که تنظیم می شوند باید شرایط تنظیم به خوبی رعایت شود خصوصا اگر به صورت دستی می باشد. اجاره نامه ای معتبر است که تمامی شرایط لازم را که در قانون تعریف شده است داشته باشد؛
موضوع اجاره نامه
یکی از بزرگترین معضلاتی که در یک اجاره نامه وجود دارد و در صورت طرح دعوای حقوقی از طرف دادگاه رد می شود عدم تطابق موضوع با متن اجاره نامه است. پیش می آید که موضوع قرارداد اجاره است اما متن در مورد بیع می باشد، پس حتما دقت کافی را در تنظیم قرارداد اجاره انجام دهید و در قسمت موضوع کلمه اجاره را ذکر کنید.
مشخصات طرفین
ذکر مشخصات طرفین مانند نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره تماس اساسی ترین بخش یک اجاره نامه است. مشخصات حتما باید در ابتدای متن به صورت کامل ذکر گردد. در صورتی که مشخصات هویتی به صورت دقیق و صحیح ذکر نگردد عملا اجاره نامه بی اعتبار می شود.
مشخصات مستاجره
مستاجره همان مورد اجاره می باشد. مستاجره دارای مشخصاتی است که هر یک از مشخصات معرف مستاجره می باشد. مکان مستاجره، متراژ آن، عیوب ، صفات و … . کلیه مشخصات باید دقیق ذکر گردد.
بهای اجاره
مهمترین بخش هر اجاره ای بهای مستاجره است حتما بهای مستاجره در متن قرارداد باید ذکر گردد. در صورت عدم ذکر بهای اجاره مفهوم اجاره به کلی منتفی است زیرا اجاره آن است که مالی در قبال بهای معینی به دیگری اجاره داده شود.
تاریخ انتها
در صورتی که تاریخ انتهای اجاره ذکر نگردد اجاره باطل است و عقد عنوان دیگری می گیرد. زمانی که مال به اجاره داده می شود باید تاریخ انتهای آن معین گردد. تاریخ ابتدای عقد لازم نیست و در صورت عدم ذکر تاریخ ابتدا از زمان انعقاد عقد در نظر گرفته می شود اما ذکر تاریخ انتها الزامی می باشد.
امضای طرفین
امضای طرفین قرارداد به اجاره نامه اعتبار قانونی می بخشد. امضا نشان می دهد که هر دو طرف از این عقد راضی می باشند و نسبت به مستاجره و بهای آن به توافق رسیده اند و مشکلی وجود ندارد.
مهلت مستاجر جهت پرداخت بهای مستاجره
یکی از بزرگترین مشکلاتی که مابین مستاجر و موجر وجود دارد نسبت به اجاره بهای مستاجره است. زمانی که مستاجر در تاریخ مقرر بهای مستاجره را پرداخت نمی کند از تاریخ سر رسید تا 10 روز پس از آن فرصت دارد که بها را بپردازد. در صورتی که دو طرف نسبت به زمان و نحوه پرداخت بهای اجاره به توافق رسیده باشند باید در اجاره نامه ذکر گردد. شرط 10 روز دیگر در مورد مدتی که توافق شده دیگر صدق نمی کند.
تعاریف قانون از مفهوم اجاره
مباحث مربوط به اجاره در قانون مدنی مورد بررسی قرار گرفته است. اجاره در مقابل بیع قرار دارد چرا که مالکیت اشیا خصوصا املاک یا مالکیت عین مال است و یا مالکیت منفعت مال. در ماده 466 قانون مدنی اجاره اینگونه تعریف شده است؛ عقدی که به موجب آن مستاجر مالک منافع عین مستاجره می شود. اجاره دهنده را موجر و اجاره کننده را مستاجر و مورد اجاره را عین مستاجره گویند. این ماده اجاره را به صورت مستقیم تعریف نکرده است و اشاره ای هم به مورد اجاره ننموده است. ماده مذکور جایگاه مالک، مستاجر و مورد اجاره را به خوبی مشخص نموده است. ماده 467 قانون مدنی می گوید؛ مورد اجاره ممکن است اشیا یا حیوان یا انسان باشد. مبحث ما بیشتر در مورد اجاره اشیا بحث نموده است امروزه اجاره حیوان دیگر مطرح نیست.